Centrum Aktywnego Czytelnika
REKOMENDACJE CZYTELNICZE UCZNIÓW LO
KSIĄŻKI SĄ NA KSIĘŻYCU?
„The Same Deep Water As You” – Jestem na równie głębokiej wodzie, jak ty – tak odczytał tytuł jednej z piosenek The Cure Tomasz Beksiński, nieżyjący już znakomity dziennikarz muzyczny i tłumacz. Czy jest związek między tymi słowami, a problemem czytelnictwa we współczesnym świecie? Otóż jest! Czytanie książek już od dawna stało się czynnością archaiczną i przypisaną do wąskiej grupy nieszkodliwych dziwaków. Wszyscy znaleźliśmy się na głębokiej wodzie. Programy mające na celu promowanie książki, akcje wspólnego czytania, debaty o czytelnictwie, wrosły w nasz krajobraz jak huba w stare drzewo. Efekt? Wciąż mało zadawalający. Raporty o stanie czytelnictwa przygotowywane przez Bibliotekę Narodową nie pozostawiają złudzeń. Czytamy mało i nie zanosi się, że będzie lepiej. Czy to oznacza, że należy załamać ręce i pozostać w topieli?
Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa to niewątpliwie słuszna i ważna inicjatywa. Czy przyniesie efekt? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Natomiast można, bez większego ryzyka, stwierdzić, że projekt promujący postawę aktywnego czytelnika w ramach wymienionego Programu, realizowany w Dwujęzycznym Liceum Ogólnokształcącym EKOLA zakończył się sukcesem. Uczniowie EKOLI czytają książki! To stwierdzenie, choć brzmi nieprawdopodobnie, mając na uwadze ogólnopolski marazm czytelniczy, jest prawdziwie i poparte dowodami.
Tak więc po kolei. Krok pierwszy. Młodzież poproszono o sporządzenie listy przeczytanych ostatnio książek lub po prostu wskazanie ulubionych pozycji. Przygotowany katalog zawierał kilkadziesiąt pozycji. Żadna z nich, co należy szczególnie podkreślić, nie mieściła się w szkolnym kanonie lektur. O tym problemie później!
Ponadto, uczniowie wszystkich klas zaangażowanych w realizację projektu, ułożyli spis książek, które chcieliby zarekomendować swoim rówieśnikom – w nim również lektur nie było. Dla odpowiedniej popularyzacji programu oraz szeroko pojętego czytelnictwa na stronie www szkoły w zakładce Centrum Naukowego EKOLA stworzono podstronę „Centrum Aktywnego Czytelnika". Kolejne kroki były już tylko konsekwencją pierwszego. W ramach realizacji programu powołano do życia:
1. Szkolny Salon Opowiadaczy Literatury „Czytam i opowiadam”. Uczniowie w formie podcastów, prezentacji, animacji, filmów, prezentowali swoje opowieści na temat ulubionych książek, serii wydawniczych, bohaterów literackich. Warto podkreślić, że opowieści czytelnicze prezentowane były w języku polskim, angielskim i hiszpańskim. Najciekawsze znalazły się na stronie "CAC" w zakładce "Dzienniki czytelnicze".
2. Czytam i rekomenduję - czyli centrum recenzji. Uczniowie napisali recenzje książek, które zasługują na rekomendację. Wszystkie zaproponowane recenzje były zgodne ze stylistyką gatunkową i prezentowały zupełnie przyzwoity poziom. Najlepsze zostały opublikowane na stronie "CAC".
3. Rozmowy o książkach. Działanie to polegało na nagraniu podcastu, w którym wzięły udział zespoły uczniowskie. Powstało kilka takich nagrań. Zawierały one dyskusje na temat wartości literatury oraz ocenę nowych, interesujących serii wydawniczych (do odsłuchania na stronie "CAC").
4. Dyskusja moderowana „Od kanoniczności do rzeczywistości” – czyli dlaczego spis lektur stanowi opresję. W trakcie rozmowy, w której wzięli udział uczniowie oraz nauczyciele, rozmawiano o problemie niechęci młodych ludzi wobec tekstów, które wpisano w tzw. kanon. Konkluzja jest prosta. Według licealistów EKOLI, to książki nieprzystające do współczesnego świata. Poruszające problemy, które są obce młodemu człowiekowi. W żadnej mierze nie są to pozycje, które mogliby określić mianem literatury o charakterze „przeżycia pokoleniowego”.
Uczniowie czytają książki, które lubią i które im się podobają… Warto w tym miejscu przytoczyć słynny dialog z „Rejsu” Marka Piwowskiego:
(…) w filmie polskim proszę pana to jest tak: nuda... Nic się nie dzieje proszę pana. Nic. Taka proszę pana... Dialogi niedobre... Bardzo niedobre dialogi są.
Proszę pana...W ogóle brak akcji jest. Nic się nie dzieje.
Proszę pana... Aż dziw bierze, że nie wzorują się na zagranicznych. Proszę pana (…)
W katalogu książek rekomendowanych przez młodych licealistów EKOLI, 90% stanowiły teksty z szeroko pojętego kręgu literatury powszechnej. To wiele wyjaśnia!
Jaka jest konkluzja po realizacji programu popularyzacji czytelnictwa w Dwujęzycznym Liceum EKOLA? Wiemy, że uczniowie – na szczęście – nie są na zbyt głębokiej wodzie. Czytają i potrafią o książkach atrakcyjnie opowiadać. Opanowali umiejętność zaprezentowania w ciekawej formie, wykorzystującej TIK, swoje zainteresowania czytelnicze.
Czy może być lepiej? Naturalnie! Program, który był realizowany od października do grudnia 2020 roku w EKOLI, był tylko kroczkiem w „wychodzeniu z wody”. Trzeba jeszcze dużo pracy i wiele nowych pomysłów.
Filmy z serii o Jamesie Bondzie zazwyczaj kończyły się zdaniem: „James Bond powróci w filmie…”. W ramach Centrum Naukowego EKOLA, przygotowywany jest kolejny program/projekt, który będzie realizowany przez uczniów klasy pierwszej i drugiej. Szczegóły wkrótce …
Robert Mertuszka
Koordynator Centrum Naukowego EKOLA
PS
Być może książki, płyty, filmy, itd. są na księżycu, ale są też na ziemi, więc … let dreams come true.